Czym są 50% KUP?
W branży IT coraz większą popularność zyskuje korzystanie z powiększonych kosztów uzyskania przychodu. Zgodnie z ustawą o PIT, koszty uzyskania przychodu, uzyskanego m. in. z tytułu rozporządzenia prawami autorskimi, wynoszą 50% uzyskanego przychodu, pomniejszonego o potrącone składki. Zmniejszenie przychodu prowadzi do automatycznego zmniejszenia podstawy opodatkowania, a co za tym idzie, do zapłacenia efektywnie mniejszego podatku przez pracownika, bądź osobę zatrudnioną w ramach umowy cywilnoprawnej.
Umowa o pracę czy B2B? Którą wybrać?
Jest to rozwiązanie niezwykle atrakcyjne, gdyż pozwala na wypłatę rzeczywiście wyższych wynagrodzeń, bez ponoszenia dodatkowych kosztów. Ustawa o PIT przewiduje, że aby skorzystać z tego korzystnego mechanizmu, należy spełnić łącznie dwa warunki.
Po pierwsze, podwyższone koszty uzyskania przychodu mogą być stosowanie jedynie do wynagrodzenia, które pracownik lub zleceniobiorca uzyskuje w zamian za określone czynności (tzw. honorarium autorskie). Wśród tych czynności wymienione zostały m. in. korzystanie
z praw autorskich, lub co istotniejsze – rozporządzanie tymi prawami. W branży IT będziemy tu mówić głównie o przeniesieniu np. prawa do kodu źródłowego przez programistę na pracodawcę.
Po drugie, opisany mechanizm można stosować jedynie do działalności twórczej, która została wprost wskazana w ustawie. W interesującym nas zakresie jest to dosłownie „działalność twórcza w zakresie programów i gier komputerowych”. Dlaczego ustawodawca postanowił odróżnić programy od gier komputerowych? Tego prawdopodobnie nie dowiemy się nigdy.
Kto może korzystać z ulgi?
W najbardziej typowym przypadku, tj. w odniesieniu do programistów, opisana instytucja nie nastręcza większych trudności. Programista pisze kod źródłowy, na mocy umowy przenosi prawa do niego na pracodawcę, za co otrzymuje honorarium, którego 50% stanowią koszty uzyskania przychodu. Co istotne, jeżeli ta kwestia nie jest uregulowana w umowie, prawa do kodu od razu, automatycznie materializują się u pracodawcy, bez ich przeniesienia od programisty. W takiej sytuacji nie można korzystać z podwyższonych kosztów uzyskania przychodu!
Czy jednak przepisy dotyczą wyłącznie sytuacji modelowej, w której autorem jest programista, a jego dziełem kod? Odpowiedź brzmi – nie.
Ustawa wyraźnie mówi o tym, że działalność, do której można stosować przepisy o podwyższonych kosztach uzyskania przychodu, jest z zakresu programów (gier) komputerowych. W żadnym razie ustawa o PIT nie zawiera w tej kwestii ograniczenia jedynie do tworzenia kodu źródłowego. Wobec tego należy uznać, że każdy pracownik (lub osoba świadcząca usługi na innej podstawie), która swoją pracą przyczynia się do powstania programu komputerowego, a praca ta ma charakter twórczy, może korzystać z podwyższonych kosztów uzyskania przychodu.
W praktyce oznacza to, że takie osoby jak: UX / UI designerzy, specjaliści QA, project i product managerowie czy specjaliści DevOps, mogą, przynajmniej w pewnym zakresie, korzystać
z dobrodziejstwa wyższych kosztów. Warunkiem koniecznym jest jednak twórczy charakter ich pracy, oraz możliwy do zidentyfikowania, materialny rezultat ich pracy (czyli utwór). Przykładowo, project manager może korzystać z 50% KUP, jeżeli dokumentacja projektowa, którą tworzy w ramach pracy nad oprogramowaniem, jest oryginalna, stanowi pewną innowację, zawiera takie elementy, które są rezultatem jedynie inwencji danego managera. Praca PMa, który korzysta wyłącznie z gotowych szablonów nie ma charakteru twórczego, a przez to nie może stanowić podstawy podwyższenia kosztów uzyskania przychodów.
Autorzy:
Michał Olejniczak, aplikant adwokacki, prawnik w PCS Paruch Chruściel Schiffter Stępień Kanclerz | Littler