Rozmowa z Agnieszką Czmyr-Kaczanowską, współzałożycielką portalu Mamopracuj i projektu #MamoPracujwIT rozmawiamy o branży IT, która daje ogromne możliwości także kobietom, a mnogość stanowisk pozwala wybrać najbardziej optymalna ścieżkę rozwoju, zgodną z kompetencjami. W wywiadzie obalimy najczęściej słyszane mity, rozprawimy się ze stereotypami, a także popatrzymy w przyszłość – a rysuje się ona bardzo optymistycznie. Zapraszamy do lektury.
Redakcja IT-Leaders: Jesteś matką projektu #MamoPracuj w IT, który z powodzeniem dotarł do tysięcy kobiet, pragnących rozpocząć swoją karierę zawodową w branży IT w całej Polsce. Jak narodził się pomysł na projekt?
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: Na szczęście, od samego początku programu #MamoPracujwIT jak i mamopracuj.pl nie jestem sama. Nie powstałoby zapewne nic, gdybym miała działać w pojedynkę. Zarówno mamopracuj.pl jak i program #MamoPracujwIT powołałyśmy do życia we dwójkę z Joanną Gotfryd, z którą łączy mnie poza wieloletnią przyjaźnią (znamy się od czasów studiów) także akt notarialny, „dający nowe życie” Fundacji Mamo Pracuj 😉
Redakcja IT-Leaders: To prawda, wsparcie jest bardzo ważne. Jak wygląda #MamoPracujwIT dzisiaj? W jaki sposób działacie?
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: Dzisiaj #MamoPracujwIT to już osobna społeczność kobiet, nie tylko mam i nie tylko kobiet. Nasza projektowa grupa na Facebooku liczy już ponad 5800 członków, a baza mailingowa kolejne kilka tysięcy. Ideą programu i grupy jest wzajemne wsparcie, inspirowanie i motywowanie do działania. Odczarowujemy od ponad 4 lat branżę IT jako hermetyczną, niedostępną i… męską. Pokazujemy szeroki wachlarz ról, stanowisk, funkcji jakie można w branży IT pełnić. Dla kogoś, kto w branży IT już jest, wie doskonale, że praca jest nie tylko dla programistek/programistów czy testerek/testerów, że stanowisk różnorodnych jest o wiele więcej i także takie, gdzie nie tylko kompetencje techniczne są najważniejsze.
Organizujemy warsztaty, spotkania, wydarzenia (ostatnio głównie on-line), prezentujemy historie innych kobiet, które zdecydowały się na zmianę branży i zaczęły nowe życie zawodowe. Współpracujemy z pracodawcami, którzy chcą aby więcej kobiet zasilało zespoły programistyczne, wierząc, że różnorodne kompetencje i doświadczenia dają o wiele lepsze efekty.
Współpracujemy także z innymi społecznościami kobiet w IT i wzajemnie się uzupełniamy. Na naszej grupie często kobiety mają już jakieś wcześniejsze, wieloletnie doświadczenie zawodowe, ale nie dające im satysfakcji więc są gotowe na życiową rewolucję.
Redakcja IT-Leaders: Brzmi świetnie! Waszych działań jest faktycznie sporo i są bardzo różnorodne. Wrócę raz jeszcze do pytania jak to się wszystko zaczęło?
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: Oj to dłuższa historia. Wszystkich zainteresowanych zapraszam do poniższego tekstu, gdzie dość szeroko opowiadam o początkach: https://mamopracuj.pl/dlaczego-robimy-mamo-pracuj-w-it/
Redakcja IT-Leaders: Wydawać by się mogło, że branża IT jest na dobre zdominowana przez mężczyzn – czy tak jest faktycznie ?
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: Najnowszy raport „Kobiety w technologiach 2020” Fundacji Perspektywy wskazuje, że udział kobiet w branży waha się od kilkunastu do 25% (zależnie od grupy stanowisk). To ciągle za mało. Zważywszy na fakt, iż z nowych rozwiązań technologicznych korzystamy wszyscy, zarówno kobiety jak i mężczyźni, ale już przy ich tworzeniu, kreowaniu jest niewiele kobiet, a na stanowiskach zarządczych jeszcze mniej. Choć zmiany są widoczne i jest zdecydowanie lepiej niż kilka lat temu, nadal są firmy, w których kobiety stanowią 7% zespołu… A to wielka strata zarówno dla efektywności zespołów, także tej ekonomicznej, jak i jakości tworzonych rozwiązań. Przypomnę jeden z bardziej znanych przykładów absurdalności wynikającej z braku kobiet w zespołach, gdzie w aplikacji służącej do monitorowania czynności życiowych człowieka, przygotowanej przez zespół informatyków płci męskiej, nikt nie wziął pod uwagę cyklu menstruacyjnego, który odgrywa istotną rolę w życiu 50% potencjalnych użytkowników aplikacji!
Ale bardziej martwią mnie wciąż obecne, nie tylko w branży IT, stereotypy na temat kobiet, pracy kobiet, ale także zjawisko „szklanego sufitu”, które nadal jest żywe a już szczególnie fakt, że macierzyństwo jest także jednym z najczęstszych powodów odchodzenia kobiet z branży IT (dane z przytoczonego raportu).
To w mojej ocenie, o wiele głębszy problem i bardziej złożony i wiele tutaj jest jeszcze do zrobienia. Mówi się jednak, że już niedługo 80% zawodów będzie wymagało kompetencji cyfrowych, technologicznych dlatego po prostu nie mamy wyjścia, i my kobiety musimy być obecne w nowych technologiach.
Redakcja IT-Leaders: Co jeśli programowanie to nie jest do końca to, co chciałyby robić kobiety? Czy praca w firmach informatycznych wiąże się wyłącznie z kodowaniem? Czy są inne stanowiska, niewymagające umiejętności technicznych?
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: To myślę, że już dość oczywiste. Wachlarz stanowisk w branży IT jest bardzo szeroki i ma dwa wymiary. Pierwszy to technologiczny, który najbardziej pobudza naszą wyobraźnię słysząc „firma IT”. Myślimy wtedy: programista, może tester. Ale już w obrębie tych stanowisk mamy ogromną różnorodność bo inne kompetencje będą niezbędne, a już szczególnie zakres zadań będzie różny w przypadku programisty frontend a inny backend, o różnych językach programowania nie wspominając. Podobnie ma się sytuacja w przypadku testera manualnego czy automatyzującego. To inna bajka. W tym obszarze technologicznym jest jeszcze bardziej ciekawie, bo mamy osoby odpowiedzialne za projektowanie UX/UI, za dane i ich analizę (role: data analyst czy data scientist), ale mamy też osoby, których rolą jest usprawniać pracę technicznych zespołów jak scrum master, agile coach. Słowem, jest w czym wybierać! Drugi wymiar jest równie bogaty. Firmy, nawet informatyczne, potrzebują osób do księgowości, prawników, grafików i marketingu, czy komunikacji i rekrutacji i wielu innych ról. Niezbędne są także osoby często zwane „biznesem”, których rolą jest łączyć świat zespołu technicznego ze światem klienta i tak zarządzać procesem, aby klient otrzymał to czego potrzebuje w czasie i budżecie jaki na to jest gotowy przeznaczyć. Słowem, różnorodność możliwości i obszarów pracy w branży IT jest ogromna! I choć opowiadam długo to z pewnością nie wyczerpałam całej puli stanowisk 😉
Redakcja IT-Leaders: Czy według Ciebie kobiety mogą być dobrymi programistkami? Wszak nawet w branży bardziej używa się męskiej formy tego zawodu…
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: Oczywiście. W końcu to kobiety były pierwszymi programistkami na świecie!
Przyznam, że najpierw poczułam oburzenie na to pytanie, ale po chwili myślę sobie, że dobrze, że ono padło. Bo nie ma żadnych przesłanek, do tego aby się nad tym de facto zastanawiać. To, że jakaś branża zdominowana jest przez mężczyzn czy kobiety, wcale nie znaczy, że ta druga płeć się do tego nie nadaje.
To społeczne role, przyzwyczajenia ale w dużej mierze także stereotypy i różnorakie uprzedzenia o tym decydują. A to już odrębny i bardzo emocjonujący temat. Może na osobny wywiad?
Do rozważania zostawię tylko informację, że badania pokazują, że kod pisany przez kobiety jest wyżej oceniany niż kod pisany przez mężczyzn, tak długo, jak ukryta jest płeć autora/autorki kodu (link do pracowania na ten temat https://peerj.com/articles/cs-111/?utm_source=TrendMD&utm_campaign=PeerJ_TrendMD_0&utm_medium=TrendMD). Daje do myślenia, prawda?
I nowe technologie nie są tutaj wyjątkiem. Ale to rzeczywiście osobny temat 😉
Redakcja IT-Leaders: Jakie wsparcie dostają od Was kobiety w ramach projektu #MamoPracuj w IT?
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: #MamoPracujwIT to program oparty na kilku filarach:
Po pierwsze – społeczność, to m.in. nasza grupa programu na Facebooku’u gdzie kobiety i nie tylko kobiety, wspierają się wzajemnie w odkrywaniu branży IT każdego nia. W grupie mamy między innymi kobiety, które przychodzą i pytają od czego zacząć, co mogą robić w tej branży IT. Druga grupa to taka, która już dziarsko robi kursy, uczy się i dzieli się swoją ścieżką, odkryciami, motywacjami. Ostatnia grupa to kobiety, które już weszły do branży IT i chętnie dzielą się swoimi doświadczeniami.
Po drugie – warsztaty i spotkania (głównie on-line, ale też stacjonarne jak są możliwe), w trakcie których prezentujemy wiedzę, historie innych kobiet, pracodawców, którzy mocno stawiają na kobiety i wspierają osoby na początku swojej ścieżki do branży IT. Organizujemy dni otwarte w firmach aby odczarować lęk przed rozmową rekrutacyjną, a niekiedy samym aplikowaniem do firmy IT.
Po trzecie – programy mentoringowe, programy pomagające ruszyć z miejsca i dodające odwagi. Nie tak dawno zakończyłyśmy program #MotherEmpower we współpracy z Bosch Polska, gdzie mentorki z firmy Bosch przez trzy miesiące tworzyły pary mentorskie z kobietami, które po dłuższej przerwie stawiały swoje pierwsze kroki na rynku pracy. Nadal trwa nowa odsłona programu „Odważ się mamo!” także w formie mentoringu i dofinansowania kursów z branży IT dla kobiet, które gotowe są na zawalczenie o swoje miejsce w branży.
Po czwarte – wywiady z kobietami, które odważyły się na zmianę, teksty i mnóstwo inspiracji, a także e-booki, które publikujemy na portalu w dziale #MamoPracujwIT. To także konkretne ścieżki przebranżowienia się na różne stanowiska w branży IT i opisy tych stanowisk.
I w końcu, po piąte – oferty pracy w branży ale IT ale też baza pracodawców przyjaznych rodzicom (tutaj już nie tylko firmy z branży IT są obecne). Pokazujemy, że branża IT to nie tylko startupy czy softwarehousy, że większość firm, aby funkcjonować w XXI potrzebuje swojego działu IT i to także ciekawe miejsce na rozwijanie nowych kompetencji technologicznych, w nieco innym środowisku i kulturze organizacyjnej. Dobrym przykładem jest branża ubezpieczeń czy finansów. Tam działy IT są często bardzo duże, a wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy.
Redakcja IT-Leaders: Z Twojego doświadczenia, czy kobieta, która zdecyduje się na wejście do branży, może liczyć na elastyczny czas pracy lub pracę zdalną? Jeśli tak, to jak często?
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: Rynek pracy przez ostatnie 4 lata bardzo się zmienił. A okres ostatnich sześciu miesięcy to już prawdziwa rewolucja, szczególnie poza branżą IT. Ale odpowiem nieco upraszczając, że tak. Od lat branża IT była i nadal jest, postrzegana, jako ta która wyznacza trendy przyjazności pracownikom, otwartości na elastyczne formy pracy, w tym pracę zdalną, dobre zarobki. To branża IT śrubuje standardy pracy i wymyśla coraz to nowsze benefity a reszta branż próbuje gonić. Choć to wielkie uproszczenie, zastrzegam.
Wracając do pytania o pracę zdalną: wiele się zmieni teraz – w związku z pandemią. Ale i przed nią w branży IT było o wiele łatwiej z pracą zdalną, albo przynajmniej home office niż w innych branżach. Jak będzie teraz? Mam nadzieję, że w każdej z branż, gdzie można de facto pracować choćby od czasu do czasu w domu, to ta opcja zostanie.
A branża IT po prostu jest postrzegana jaka bardziej przyjazna.
Redakcja IT-Leaders: Samo interesowanie się branżą nie wystarczy, aby dostać wymarzoną pracę w branży. Co poradziłabyś kobietom w pierwszej kolejności, aby wystartować?
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: Oj, tak zgadzam się. Ale paradoksalnie, to zainteresowanie jest bardzo ważne aby ruszyć dalej. Od czego ja radziłabym zacząć? Po pierwsze od sprawdzenia, jakie masz kompetencje, co potrafisz, w czym jesteś dobra, tak szeroko; czy jesteś skrupulatna, i dokładna, albo może liczby „mówią do Ciebie”? A może jesteś mistrzynią komunikacji, dumna jesteś ze swoich miękkich kompetencji i umiejętności budowania relacji z ludźmi. To twoja baza.
W kolejnym kroku warto poszukać punktów styku z branżą IT. Czyli odpowiedzieć sobie na pytanie: jak moje kompetencje mogłyby być przydatne w branży IT? I tutaj oczywiście bez jakiegoś poznania branży, jej specyfiki się nie obejdzie ale od tego właśnie są takie programy jak nasz. Ale też inne prężne społeczności kobiet w IT jak Women in Technology, Geek Girls Carrots czy Fundacja Perspektywy i wiele innych społeczności tematycznych; testerek, UX, AI… i to jest miejsce od którego warto zacząć. Chodzić na spotkania społeczności, meetupy, webinary. Słuchać podcastów i lepiej zrozumieć branżę. Poznać ludzi i oswoić się z tematem.
W efekcie pojawią się możliwości albo odpowiedzi na pytania:
- Jak mogę wykorzystać moje kompetencje w IT – czy są jakieś stanowiska gdzie moje wieloletnie np. doświadczenie w pracy w banku przyda się ale w branży IT?;
- Jakiej wiedzy mi jeszcze potrzeba?;
- A może jakieś stanowisko czy rola pobudziły moja wyobraźnię i wiem, że byłabym w tym dobra?;
- Czy na tym stanowisku potrzebne są jakieś konkretne techniczne umiejętności? Jakieś certyfikaty? Ile kosztują? Gdzie je mogę zrobić? Czy mam środki na nie a może skąd wziąć pieniądze?
Znam wiele kobiet, które dość naturalnie odnajdują się w roli scrum masterek bo ich umiejętności rozmawiania z ludźmi, dostrzegania niuansów w komunikacji, ale też otwartość na ludzi sprawdza się idealnie. A kolejne kroki to już ważna, często rodzinna decyzja o tym, że od teraz przez pół roku codziennie będę poświęcać 3 godziny na naukę, aby zmienić zawód, albo zmieniam pracę i aplikuję do firmy z branży IT i jestem gotowa na nową przygodę.
Redakcja IT-Leaders: Słowem, początek ciekawej drogi! Porozmawiajmy o kompetencjach – słowie odmienianym przez wszystkie przypadki przez rekruterów. Jakie kompetencje miękkie okażą się przydatne kobietom, aby rozpocząć przygodę w branży IT?
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: Jest ich całkiem sporo. Wg mnie to przede wszystkim zdolności adaptacyjne i gotowość na nauki, otwartość na nowe obszary, tematy. Nowe technologie zmieniają się tak szybko, że trzeba mieć w sobie taką gotowość do ciągłej nauki.
Na drugim miejscu umieściłabym umiejętności komunikacyjne. Ja mocno wierzę, w siłę i moc komunikacji, od której często zależy efektywności zespołów i atmosfera pracy.
I w końcu umiejętności pracy w grupie. To wcale nie jest oczywiste. A nowe technologie wymagają pracy w grupie, mieszania kompetencji, wiedzy i wspólnie dochodzenia do celu. To tak na początek!
Redakcja IT-Leaders: Wakacje dobiegły końca i dla wielu to powrót do jeszcze intensywniejszej pracy nad sobą, szukania ścieżek rozwoju… Co jeszcze szykujecie po wakacjach w ramach projektu #MamoPracuj w IT? Gdzie Was będzie można spotkać?
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: Sporo się u nas dzieje ostatnio, ale jeszcze nie o wszystkim możemy opowiadać. To co mogę zdradzić, to to, że we współpracy z naszym wieloletnim partnerem programu przygotowujemy fenomenalny e-book o tym jak się przebranżowić i od czego zacząć. Także koniecznie trzeba śledzić nasze kanały w social mediach, aby być na bieżąco.
We względu na pandemię, na ten moment nie planujemy spotkań off-line ale przygotowujemy nowe webinary, podcasty i warsztaty on-line! Także już teraz zapraszam!
Redakcja IT-Leaders: Ok to w takim razie ostatnie pytanie na koniec – jak dołączyć do Waszej społeczności?
Agnieszka Czmyr-Kaczanowska: Najlepszym miejscem będzie grupa programu na FB #MamoParcujwIT pod linkiem: https://www.facebook.com/groups/mamopracujwit/
A jeśli ktoś nie korzysta z FB to warto śledzić i nasz portal i np. profil na LinkedIn bo wszelkie ważne informacje zawsze publikujemy na naszym profilu na LinkedIn. Zapraszam tutaj: https://www.linkedin.com/company/mamopracuj/
I bardzo, bardzo serdecznie dziękuję za zaproszenie do wywiadu!
To my bardzo dziękujemy za rozmowę i życzymy jeszcze więcej takich inicjatyw 😊