Działania HR i Project Managerów w IT różnią się od tych w innych branżach. HR-owcy współpracują zazwyczaj ze specjalistami o stricte technicznych kwalifikacjach. Powinni więc wykazać się większym zainteresowaniem w zrozumieniu ich kompetencji. Dodatkowo, w branży panuje rynek kandydata i jest więcej ofert niż poszukujących specjalistów. Z badania Antal International wynika, że polscy eksperci w tej dziedzinie otrzymują średnio aż 36 propozycji pracy w ciągu roku[1]. Jeśli więc już uda się pozyskać wymarzonego kandydata należy zrobić wszystko, aby go utrzymać w firmie. Jak być HR-owcem i Project Managerem, który ma świetny kontakt z zespołem, zna i rozumie jego potrzeby? Jak zarządzać pracownikami w branży IT?
Bądź na czasie
Zarówno z najnowszymi trendami, wydarzeniami, technologiami, blogami, vlogami, zainteresowaniami pracowników oraz tym, czym zajmują się oni na co dzień. Aby lepiej zrozumieć całe środowisko IT warto na samym początku zaznajomić się z podstawową wiedzą na temat programowania: pójść na wydarzenie związane z branżą, czytać blogi i oglądać vlogi popularnych developerów, zapisać się do odpowiednich grup na portalach społecznościowych. Można poczytać fora, opinie rekruterów, którzy radzą, jak zrozumieć język technologii. Programiści docenią też chęć poznania ich pracy w praktyce. Dobrym pomysłem jest w tym przypadku zapisanie się na kurs programowania i zdobycie wiedzy na temat języków programowania. Pomóc mogą koledzy z pracy, którzy na pewno chętnie zaprezentują namiastkę swoich możliwości.
Motywuj!
Motywujące środowisko pracy w IT to takie, które daje: możliwość decydowania o własnej ścieżce zawodowej, dobre warunki rozwoju, ambitne cele i poszanowanie indywidualności. Według europejskiego badania The Graduate Barometer, dla studentów i absolwentów studiów technicznych i informatycznych, najważniejszy jest rozwój zawodowy i szkolenia, możliwość awansów, bezpieczeństwo pracy, równowaga pomiędzy pracą a życiem prywatnym, obowiązki i zadania, przyjazna atmosfera[2]. Tak jak wszędzie, również w branży IT znaczenie mają wysokość wynagrodzeń i benefity pozapłacowe. Coraz częściej jednak bardziej doświadczeni pracownicy komunikują, że dużo bardziej liczą się dla nich elementy, na które realny wpływ może mieć osoba z działu HR lub Project Manager. Mowa tu głównie o interesujących projektach, rozwoju zawodowym, szkoleniach, elastycznych godzinach pracy i możliwości pracy zdalnej.
Możliwość uczestniczenia w fascynującym projekcie i wdrażanie nowych rozwiązań to rzeczy, o które coraz częściej pytają kandydaci na rozmowach kwalifikacyjnych. Dla pracowników ważny jest rzeczywisty wpływ na rozwój biznesu, możliwość nauki oraz praktyczne poznanie technologii. A silna potrzeba doskonalenia kompetencji motywuje pracowników IT do ciągłego rozwoju.
Istotnym motywatorem rozwoju jest także określenie mierzalnych, ambitnych i osiągalnych celów[2]. To elementy ważne zarówno w przypadku zadań projektowych, jak i doskonalenia umiejętności. Nie bez znaczenia pozostaje więc jasno określona ścieżka kariery [3]. Jedni chcą podążać w kierunku rozwoju eksperckiego i pogłębiać wiedzę na temat innowacyjnych technologii. Inni natomiast widzą swoją przyszłość na stanowiskach menedżerskich – im z kolei zależy na doskonaleniu umiejętności miękkich i zarządzania.
Pracownicy zwracają również uwagę na możliwość uczestniczenia w ciekawych szkoleniach. Ostatnio kursy eksperckie są nawet czymś w rodzaju benefitu pozapłacowego, na którym szczególnie zależy kadrze[3]. Pracownikom można zaproponować udział w kursach programowania organizowanych przez zewnętrzne firmy szkoleniowe.
Jeszcze innym elementem, który wpływa na motywację pracowników jest możliwość pracy zdalnej. W branży IT taka opcja zdecydowanie daje firmom większe szanse na znalezienie pracowników. Jako istotną zaletę kadra postrzega także elastyczne godziny pracy. Doceniają je zarówno osoby z ugruntowaną pozycją na rynku, jak i pracownicy na początku kariery.
Niezwykle inspirujące jest także otoczenie. Szczególnie w branży IT ludzie są w stanie wiele poświęcić, aby móc pracować z osobami, które podziwiają. W tym temacie pojawia się pojęcie mentora – osoby, która dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem, często bezcennym. Również otrzymanie pochwały od swojego guru może być odebrane dużo lepiej niż inny rodzaj nagrody[4].
Świetnym motywatorem dla osób z działu IT jest też swoboda w pracy nad „eksperymentami”[4]. To opcja, którą wprowadza coraz więcej firm. Pod nazwą „eksperymenty” rozumiemy projekty podejmowane spontanicznie przez pracowników, które mogą tworzyć w godzinach pracy i są one wspierane przez przełożonych. Często nawet firma decyduje się na ich zakup i wdrożenie.
Dział HR powinien też doceniać codzienną pracę działu IT. Za działającym komputerami, pocztą i siecią stoi cały szereg działań. A one wszystkie wpływają na możliwość odpowiedniego funkcjonowania całej firmy[4].
A co demotywuje programistów? [4]
O czynnikach, przez które możemy stracić eksperta nie można zapomnieć. Niewątpliwie jednym z nich będzie kwestionowanie jego kompetencji. Najgorszą z możliwych sytuacji jest chyba taka, w której krytyka jest przekazywana na forum publicznym i na dodatek przez osobę, która nie posiada wiedzy technicznej. Jeśli już trzeba zakomunikować jakiekolwiek uwagi, to najlepiej niech zrobi to pracownik z autorytetem, który umiejętnie przekaże informacje np. w formie polemiki. Otwarta krytyka w większej grupie może sprawić, że motywacja nawet pewnej siebie osoby spadn
ie do zera. Co jeszcze może demotywować? Na pewno praca ze starymi technologiami i sprzętem. Bo jak tu powiedzieć coś o nowościach w branży wśród innych znajomych? Na zmianę pracy może też wpłynąć różny sposób wynagradzania pracowników zajmujących podobne stanowiska i wykonujących podobne obowiązki. Mimo, że przeważnie mówi się o tajności wynagrodzeń, to zazwyczaj i tak prędzej czy później personel dowie się, ile zarabiają koledzy. I na pewno informacja o dużych dysproporcjach nie wpłynie korzystnie na osoby, które otrzymują znacznie niższe pensje. Działy HR powinny też dać sobie spokój z przymuszaniem programistów do stosowania określonego dress code’u. Informatycy to indywidualiści, którzy najlepiej czują się w stroju, który sami sobie wybiorą.
Efektywna komunikacja to podstawa [5]
Przede wszystkim nie można zakładać, że oczekiwane efekty co do wykonania projektu są oczywiste. Ciężko jest później rozliczyć pracownika ze skutków jego pracy, skoro wcześniej zasady nie zostały omówione i zaakceptowane przez obydwie strony. To może być źródło nieporozumień już na samym początku. Zlecając konkretne zadanie, przełożony powinien pamiętać o kilku zasadach:
- Odpowiednie przygotowanie się do rozmowy zarówno pod kątem technicznym jak i rozkładu zadań w czasie. Liczy się także konsekwencja w podejmowaniu decyzji.
- Precyzyjne określenie ram czasowych i zakresu wykonywanych czynności, a także rangi zadania.
- Dokładne określenie oczekiwanych efektów. To szczególnie ważne, gdy pracownik ma realizować zadanie po raz pierwszy.
- Ustalenie sposobu przekazywania informacji o postępach i feedbacku na ich temat.
- Zapytanie pracownika o zdanie na temat omawianego projektu i sposobu jego wykonania. W tym momencie możemy poznać nastawienie, dodatkowe pomysły oraz ewentualne przeszkody.
- Kontraktowanie ustaleń, czyli obustronna zgoda na omówione wcześniej zasady. To bardzo ważny punkt, który pozwala na zbudowanie granic odpowiedzialności zarówno po stronie pracownika, jak i przełożonego.
Żeby pracownik czuł się doceniony i zaangażowany w projekt dobra komunikacja powinna zawierać przede wszystkim:
- wprowadzenie jasnych reguł odnośnie procedur w firmie (np. na temat pracy zdalnej lub nadgodzin),
- precyzyjne wytłumaczenie zakresu działań,
- pytanie pracowników o zdanie,
- regularny feedback,
- dbanie o indywidualne potrzeby,
- docenienie dobrze wykonanej pracy,
- wspólne zatwierdzenie zakresu działań,
- poświęcenie czasu pracownikom.
Dobrym pomysłem może być też spędzenie czasu ze swoimi pracownikami poza murami firmy. Jest to właściwy czas na poznanie ich pasji i zainteresowań, a także newsów ze świata IT.
Kontakt z potencjalnym pracownikiem
Niezwykle ważny punkt, o którym działom HR zdarza się zapomnieć to odpowiednie podejście do potencjalnych pracowników. Są oni bardzo istotnym ogniwem w budowaniu marki pracodawcy. A to dlatego, że często wyrażają opinie o procesie rekrutacyjnym na forach branżowych, czy też wśród znajomych. Nawet, jeśli ostatecznie kandydat nie zostanie zatrudniony, dzięki właściwemu podejściu możemy jako firma zyskać jego sympatię. – Przede wszystkim należy komunikować się z kandydatami na każdym etapie rekrutacji – mówi Barbara Kowalewska, CEO pionierskiej platformy rekrutacyjnej IT-Leaders.pl. Potwierdzenie otrzymania CV, informacja o odrzuceniu aplikacji, potwierdzenie spotkania, podziękowanie po rozmowie… Niezwykle ważne jest również dotrzymywanie terminów. Jeśli obiecamy odpowiedź odnośnie rozmowy w przeciągu tygodnia, a decyzja się przedłuża – również o tym poinformujmy.
Zarządzanie zdalne
Utrzymanie dobrej organizacji pracy w rozproszonym zespole to nie lada wyzwanie. Kluczem do sukcesu może w tym przypadku być określenie tych samych godzin pracy dla całego zespołu. Unikniemy wtedy sytuacji, w której nieobecność jednej osoby opóźnia projekt w czasie. Dobrym pomysłem jest też wprowadzenie jednolitej formy komunikacji (np. maile), potwierdzenia otrzymania zadania, zgłaszania problemów. Często kierownicy organizują też przynajmniej raz dziennie krótkie konferencje, rozmowy czy spotkania, w których uczestniczą wszyscy członkowie zespołu. Można wtedy omówić wszelkie aktualne kwestie i wyjaśnić niedomówienia. Project Manager powinien także na bieżąco monitorować postęp prac i udzielać informacji zwrotnych na ten temat.
Project Manager [1,4,6]
Często zgrany zespół posiadający odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie nie wystarczy, aby dokładnie zrealizować cele, pokonać trudności i sprawnie zrealizować projekt. Potrzebna jest właściwa taktyka organizacji całej pracy, a co za tym idzie – osoba nadzorująca, która będzie trzymała rękę na pulsie. Mowa o Project Managerze, który sprawnie pokieruje zespołem programistów. Odpowiednio dobrany przez niego kierunek zarządzania może mieć fundamentalne znaczenie w procesie realizacji projektu. Pracownicy branży IT są bardzo profesjonalni i zazwyczaj od razu wychwycą nieadekwatne zarządzanie i mogą łatwo się zrazić. Szef powinien więc zwrócić uwagę na odpowiednie dobranie osób na stanowiskach menedżerskich. Decyzje menedżera, który nie jest jednocześnie ekspertem technicznym mogą nie być respektowane[4]. Menedżer to przede wszystkim lider zespołu, który powinien być dla niego wsparciem zarówno w wymiarze właśnie technicznym, jak i w obszarze psychologicznym. Nie może zapomnieć o indywidualnych i grupowych potrzebach osób zatrudnionych. Powinien też doskonale znać funkcjonowanie organizacji i jej główne cele[1]. Do kluczowych zadań managera należy dbanie o rzetelny przepływ informacji, eliminowanie trudności, które zagrażają pracy programistów, służenie radą na każdym etapie realizacji projektu, również w zakresie implementacji poszczególnych rozwiązań. Kierownik pilnuje także podziału zadań, przy czym powinien wziąć pod uwagę kompetencje i zdolności każdego z członków zespołu. Do jego obowiązków należy także dopilnowanie, aby projekty zostały ukończone w terminie, który został ustalony na początku. Często Project Manager uczestniczy w kompletowaniu zespołu oraz przygotowaniu miejsca jego pracy[6].
W branży IT zaangażowanie i chęć do pracy opierają się głównie na pobudzaniu wewnętrznej motywacji. Natomiast system nagród za określone wykonanie zadań raczej się nie sprawdzi, a jeśli już to na krótko. Regularne przyznawanie nagród zaczyna być odbierane jako składnik wynagrodzenia, a nie jako funkcja motywacyjna[2]. Niezwykle ważna jest także rola menadżera projektu, który powinien właściwie ocenić poszczególne potrzeby i preferencje. A co się z tym wiąże – traktować pracowników w sposób indywidualny i pamiętać, że każdy ma inne „kotwice”, które działają na efektywność pracy i przywiązanie do firmy.
IT-Leaders.pl to pierwsza na rynku platforma łącząca Specjalistów IT bezpośrednio z pracodawcami. Anonimowy, techniczny profil i konkretnie określone oczekiwania finansowe to tylko niektóre z cech wyróżniających platformę. Zarejestruj się i zobacz jak Cię widzi pracodawca.
[1] ictshop.pl/wspolczesny-model-zarzadzania-pracownikami-it/
[2] it-manager.pl/motywowanie-pracowniko-w-branzy-it/
[3] hrstandard.pl/2016/05/13/czego-oczekuja-kandydaci-z-branzy-it/
[4] hbrp.pl/b/geekologia-stosowana-czyli-jak-zarzadzac-pracownikami-it/6StGUtyw
[5] computerworld.pl/news/Sprawna-komunikacja-z-pracownikami,403875.html
[6] kjarocka.pl/zarzadzanie-projektami/project-manager-opis-stanowiska-i-zakres-obowiazkow/