Polski rynek usług IT rozwija się niezwykle dynamicznie i ma globalne aspiracje. W raporcie opublikowanym przez Everest Group, Polska została opisana jako „jedyny dojrzały rynek IT” w całej Europie Środkowo-Wschodniej[1]. Rodzime firmy stawiają na rozwój i innowacyjność, a zagraniczne koncerny coraz częściej dostrzegają potencjał polskich specjalistów i inwestują w filie nad Wisłą.
Trendy na polskim rynku IT: usługi
Według PMR[2] jedną z kluczowych gałęzi w outsourcingu IT w Polsce w najbliższych latach będzie wzrost popularności usług w chmurze, szczególnie tej publicznej. Na jej korzyść przemawia popularyzacja wśród małych i średnich firm oraz potencjalna liczba odbiorców. W przypadku chmury prywatnej znaczenie ma wielkość kontraktów, które najczęściej mają zupełnie inną skalę niż w przypadku rozwiązań w segmencie chmury publicznej. Analitycy PMR oceniają, że skala zjawiska w MŚP i wyższe wolumeny sprzedaży usług wezmą górę, z kolei duże firmy zaadoptują rozwiązania chmurowe częściowo, wpasowując je w obecną infrastrukturę. Analitycy z IDC również dostrzegają potencjał usług chmurowych. Ich zdaniem jednymi z wyższych wskaźników wzrostu odznaczać się będą usługi outsourcingowe, których udział w rynku usług IT w latach 2013-2018 wzrośnie z 18,8% do 21,9% . Najbardziej dynamiczny wzrost odnotują usługi z zakresu hostingu infrastruktury i zarządzania aplikacjami klienta, do czego może się przyczynić właśnie szersze wykorzystanie rozwiązań w chmurze[3]. Relatywnie najsłabsze prognozy są obecnie dla rynku sprzętu, a i tak w ocenie PMR sytuacja krajowych dostawców jest wyraźnie lepsza niż perspektywy globalne czy regionalne. Przewidywany jest spadek sprzedaży komputerów, monitorów oraz rynku druku[4].
W Polsce ważnym nabywcą nowoczesnych rozwiązań IT są sektory bankowo-finansowy i telekomunikacyjny. Polski sektor bankowy należy do najbardziej nowoczesnych na świecie. Z danych PRNews.pl wynika, że banki mają ponad 5 mln aktywnych klientów bankowości mobilnej, z bankowości internetowej korzysta ok. 14,5 mln osób. Sektor bankowy może stanowić nawet ponad 30% biznesu firm informatycznych[5].
A co może być przyczyną stagnacji w branży IT? Jak wynika z badania PMR ponad dwukrotnie wzrósł odsetek respondentów wskazujących jako barierę rozwoju rynku IT, ograniczenia inwestycji w sektorze publicznym i samorządowym. Problem jest spory, ponieważ sektor publiczny pozostaje strategicznym segmentem dla wielu dostawców. Z informacji pozyskanych przez analityków od największych firm wynika, że opóźnienia przetargów związanych z branżą IT, zmiany polityczne, czy oczekiwanie na środki unijne ograniczają rozwój biznesu oraz mogą źle wpłynąć na sytuację finansową dostawców[6]. Zastój ten uderza w takie firmy, jak Asseco Poland czy Comarch, które sporą część przychodów uzyskują właśnie z kontraktów w administracji publicznej.
Trendy na polskim rynku IT: rynek pracy
Na polskim rynku pracy już od dawna panuje rynek kandydata, czyli sytuacja, w której jest więcej ofert pracy niż 
pracowników poszukujących nowego zatrudnienia. Kandydaci mogą więc przebierać w ofertach, a pracodawcy głowią się, w jaki sposób pozyskać ekspertów. Problemem może być jednak to, że większość specjalistów IT nie poszukuje aktywnie pracy i nie przegląda ofert. Tym samym propozycje zamieszczane na różnych portalach są coraz mniej skuteczne. Co więcej – takie ogłoszenia nie pozwalają na rzetelną identyfikację kandydatów i porównywanie ich według tych samych kryteriów, co sprawia, że procesy rekrutacyjne trwają długo i niejednokrotnie przedstawiani są niedopasowani kandydaci. Pomocą w wyłonieniu specjalisty może być narzędzie zawierające zaawansowany algorytm identyfikacji pracowników, które praktycznie w czasie rzeczywistym pozwala wyłonić osoby, których umiejętności wpisują się w potrzeby firmy – mówi Barbara Kowalewska, CEO pionierskiej platformy rekrutacyjnej IT-Leaders.pl.
A czym kierują się specjaliści i menedżerowie IT jeśli już szukają nowego pracodawcy? Według raportu „Najbardziej pożądani pracodawcy w opinii specjalistów i menedżerów” firmy Antal[8] polscy specjaliści i menedżerowie z sektora IT przy wyborze pracodawcy kierują się głównie następującymi kryteriami: innowacyjność firmy (22% respondentów), styl zarządzania i kultura organizacyjna (16%), wielkość i prestiż organizacji (15%) oraz warunki finansowe (10%). Wskazanie wysokości zarobków przez niewielki odsetek kandydatów wskazuje, że nie są one decydującym kryterium w poszukiwaniu nowej pracy.
Trendy na polskim rynku IT: inwestycje w branżę
Potencjał polskiej branży IT dostrzegły także firmy międzynarodowe. Coraz częściej inwestują w kraju nad Wisłą w centra usług IT, szczególnie w takich miastach jak: Warszawa, Kraków, Gdańsk, Wrocław oraz rejon Trójmiasta. Dzięki temu, Polacy coraz częściej zostają w kraju. Jedna trzecia specjalistów z branży IT pracowała kiedyś poza Polską, ale obecnie robi to zaledwie 9%[9].
Polacy są cenieni głównie za kreatywności i wysoką jakość świadczonych usług. Według raportu HackerRank uplasowali się na trzecim miejscu na świecie w rankingu ogólnym, zajmując równocześnie pierwsze miejsce w zestawieniu najlepszych programistów w języku Java oraz drugie w Pythonie[10].
Można zaobserwować też inny, ciekawy trend. To Polska w ostatnich latach stała się atrakcyjnym miejscem do rozwoju biznesów informatycznych i przyciąga coraz więcej obcokrajowców, głównie zza wschodniej granicy. Ilość pozwoleń na pracę w Polsce w branży IT dla pracowników tej konkretnej grupy w przeciągu ostatnich lat wzrosła pięciokrotnie. Mowa tu głównie o Ukraińcach, którzy mogą pochwalić się dużymi umiejętnościami, a ich oczekiwania płacowe zazwyczaj są niższe[11].
W branżę IT inwestuje także rząd. Na początku roku Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego uruchomiło kampanię społeczną promującą programowanie – Programuj promującą tworzenie gier. Ogólnopolska kampania ma przybliżyć Polakom potencjał branży gier wideo i zachęcić ich do zainteresowania się programowaniem i projektowaniem gier. Jest to jeden z elementów szerszego planu rządu, który chce wspierać w Polsce naukę informatyki i programowania, co przewiduje współpraca trzech resortów – rozwoju, cyfryzacji i edukacji narodowej. Kampania będzie obejmowała m.in. naukę programowania dla dzieci z klas I-III oraz mentoring dla ich nauczycieli, a także projekty dedykowane najbardziej uzdolnionym młodych informatyków ze starszych roczników[18,19].
Ilu jest w Polsce informatyków?
Choć pytanie krótkie i konkretne, to odpowiedź na nie wcale nie będzie prosta. Wiadomo, że sektor IT w Polsce cierpi na poważne braki kadrowe. Deficyt zatrudnienia wynosi bowiem 50 tys. stanowisk i rośnie w tempie od 3 do 5% rocznie[12]. Luka w tym systemie nie jest to tylko problem Polski. Według danych Komisji Europejskiej do 2020 roku w Europie może brakować nawet 800 tys. specjalistów IT[13]. Natomiast szukając informacji na temat liczby informatyków w naszym kraj, ciężko znaleźć konkretne dane. Pojawiają się informacje, że w dużej miedze dzięki międzynarodowym firmom, które inwestują u nas w centra usług IT, zatrudnienie w sektorze ICT (technologie informacyjne i telekomunikacyjne) wzrosło w ostatnich pięciu latach o 25%, do niemal 230 tys. osób. Według Eurostatu, który szerzej interpretuje tę specjalizację, przekracza zaś 420 tys[14].
Informatyka to kierunek przyszłości
Niedobory kadrowe rosną ze względu na niewystarczającą liczbę absolwentów kierunków związanych z informatyką. A to wyzwanie dla uczelni wyższych. Istotne dane na temat potencjału kierunków informatycznych w Polsce można znaleźć w raporcie Fundacji Pro Progressio.
Według zestawienia w Polsce było 121 uczelni (rok 2015/2016), które miały w swoim profilu nauczania kierunki informatyczne. Wśród nich znajdowało się 6 uczelni, które nie oferowały kierunków informatycznych w roku akademickim 2014/2015. W roku akademickim 2015/2016 uczelnie przyjęły 26 234 studentów na kierunki informatyczne (placówki publiczne 20 410 osób, niepubliczne – 5 824 osoby). Studenci kierunków informatycznych w pierwszej kolejności podejmowali naukę na uczelniach ekonomicznych (52 placówki), później na uczelniach technicznych (24) i uniwersytetach (18), w wyższych szkołach zawodowych (15), rolniczych (4), humanistycznych (2), pedagogicznych (2), morskich i wojskowych (po 1).
Najwięcej studentów kierunków informatycznych przyjęły Politechnika Wrocławska (1364 osoby) i Politechnika Warszawska (1076 osoby). Jedyna placówka niepubliczna, jaka znalazła się w pierwszej dziesiątce to Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych w Warszawie (907 osób).
Do najczęściej wybieranych kierunków należały: informatyka (21 075), informatyka i ekonometria (1844), informatyka stosowana (1 287).
Coraz częściej kierunki informatyczne można studiować nie tylko w języku polskim. Według raportu Pro Progressio taką formę nauczania oferują 33 uczelnie w 17 miastach. Przeważa język angielski, a Wrocław i Opole oferują nauczanie informatyki po niemiecku.
Zdaniem specjalistów uczelnie, żeby dostosować się do rynku, powinny postawić w najbliższych latach na rozwój kierunków programistycznych czy związanych z big data[15]. W 69 polskich uczelniach prowadzących kierunki informatyczne odnotowano współpracę z ponad 100 firmami branży IT. Opiera się ona przede wszystkim na programie staży i praktyk. Organizowane są także konferencje, projekty badawcze oraz szkolenia. Ich celem jest zarówno poszerzenie wiedzy studentów, jak i wyłonienie osób najbardziej zaangażowanych i najlepiej wykształconych. Niektóre przedsiębiorstwa wyposażyły laboratoria na kilku politechnikach[16]. Do firm, które współpracują z największą liczbą uczelni, należą: Microsoft i Cisco (ponad 30 uczelni), IBM i Oracle (po 8 uczelni).
A jak wybrać najlepszą uczelnię? Pomóc może Ranking Szkół Wyższych Perspektywy 2016. Według rankingu kierunków IT w Polsce[17] na pierwszym miejscu wymieniona została Politechnika Warszawska i jej Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, na drugim miejscu znajduje się ta sama uczelnia i Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych. Podium zamyka Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Branża IT w Polsce niewątpliwie rośnie w siłę. Świadczą o tym warunki panujące na rynku pracy, inwestycje firm międzynarodowych i rozwój polskich przedsiębiorstw. Co przyniesie przyszłość? Na pewno specjaliści IT nie powinni się jej obawiać. Jeśli macie ciekawe spostrzeżenia na temat polskiego sektora IT – zachęcamy do podzielenia się nimi w komentarzach.
IT-Leaders.pl to pierwsza na rynku platforma łącząca Specjalistów IT bezpośrednio z pracodawcami. Anonimowy, techniczny profil i konkretnie określone oczekiwania finansowe to tylko niektóre z cech wyróżniających platformę. Zarejestruj się i zobacz jak Cię widzi pracodawca.
[1] polskaszerokopasmowa.pl/trendy/artykuly/rozwoj-internetu-napedza-popyt-na-polskich-specjalistow-it.html
[2] Raport PMR: „Rynek przetwarzania danych w chmurze w Polsce 2016 – Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2016-2021”
[3] erp-view.pl/wiadomosci/jak_skutecznie_rozwinac_polski_biznes_it.html
[4] PMR, Rynek IT w Polsce 2016
[5] biznes.newseria.pl/news/rosna_wydatki_polskich,p1703092129
[6] crn.pl/aktualnosci/polski-rynek-it-bedzie-wart-34-mld-zl-wzrost-przyspieszy
[7] antal.pl/trendy/raporty-rynku-pracy/18-najbardziej-pozadani-pracodawcy-w-opinii-specjalistow-i-menedzerow-3
[8] antal.pl/trendy/raporty-rynku-pracy/18-najbardziej-pozadani-pracodawcy-w-opinii-specjalistow-i-menedzerow-3
[9] rp.pl/Biznes-IT/311289876-Polscy-informatycy-nie-szukaja-szczescia-zagranica.html#ap-1
[10] rp.pl/Biznes-IT/311289876-Polscy-informatycy-nie-szukaja-szczescia-zagranica.html#ap-1
[11] itreseller.com.pl/polskie-firmy-it-otwieraja-sie-na-specjalistow-z-ukrainy-specjalisci-it-z-ukrainy-szansa-dla-polskiej-gospodarki/
[12] conowego.pl/aktualnosci/firmy-it-otwieraja-sie-na-specjalistow-z-ukrainy-koniec-rynku-pracownika-21870/
[13] tvn24bis.pl/z-kraju,74/praca-brakuje-50-tys-informatykow-programistow-i-specjalistow-od-it,661947.html
[14] rp.pl/Gospodarka/312159857-Polska-staje-sie-krajem-programistow.html
[15] crn.pl/aktualnosci/w-polskiej-branzy-it-brakuje-30-tys-specjalistow
[16] crn.pl/aktualnosci/w-polskiej-branzy-it-brakuje-30-tys-specjalistow
[17] perspektywy.pl/RSW2016/ranking-kierunkow-studiow/kierunki-techniczne/kierunki-it
[18] rp.pl/Rynek-pracy/302019948-Zacheca-graczy-do-nauki-kodowania.html#ap-1
[19] gry-online.pl/S013.asp?ID=102335