Sztuczna inteligencja, infrastruktura chmurowa i rosnące potrzeby obliczeniowe to codzienność firm technologicznych. Ale za cyfrowym postępem stoi rosnące zużycie energii i emisje CO₂. Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), centra danych zużywają obecnie około 415 TWh energii rocznie, co odpowiada około 1,5% globalnego zużycia energii elektrycznej. Prognozy wskazują, że do 2030 roku liczba ta może się niemal podwoić.
Digital sustainability przestaje być tylko etycznym wyborem — staje się nowym standardem odpowiedzialnego rozwoju technologii. To także realny wyróżnik na rynku, zwłaszcza że klienci i inwestorzy coraz częściej oceniają firmy przez pryzmat ich działań ESG.
Dlaczego firmy IT muszą zająć się zrównoważonym rozwojem?
- IEA (2024) ostrzega, że rosnące zapotrzebowanie na moc obliczeniową (w szczególności przez AI) doprowadzi do ogromnego wzrostu emisji, jeśli nie zostaną wdrożone energooszczędne rozwiązania.
Źródło: IEA Global Data Centre Energy Forecast - Według Deloitte, 78% klientów B2B deklaruje, że czynniki ESG wpływają na decyzje zakupowe i wybór dostawcy usług technologicznych.
Źródło: Deloitte Global ESG Trends - Dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), obowiązująca od 2024 r., wymaga od firm prowadzenia szczegółowego raportowania działań z obszaru zrównoważonego rozwoju — także w sektorze IT.
Źródło: Europa.eu – CSRD
Pięć filarów cyfrowej odpowiedzialności technologiczne
1. Energooszczędny kod i inżynieria oprogramowania
To, jak piszemy kod, ma realny wpływ na zużycie energii. Redukcja nieefektywnych pętli, optymalizacja zapytań do bazy, unikanie zbędnych bibliotek — wszystko to przekłada się na mniejsze obciążenie serwera.
Przykład: zespół jednej z platform e-commerce po refaktoryzacji kodu obniżył liczbę zapytań HTTP o 85%, co zredukowało miesięczne zużycie zasobów serwera o 38%.
2. Świadome korzystanie z AI
Trenowanie dużych modeli językowych (LLM) może generować od kilkudziesięciu do kilkuset ton CO₂. Dlatego firmy powinny rozważać:
- używanie mniejszych modeli (np. DistilBERT zamiast GPT-3),
- uczenie federacyjne (np. w aplikacjach mobilnych),
- regularny audyt kosztu energetycznego modelu (np. z wykorzystaniem CarbonTracker).
Źródło: Stanford AI Index Report 2024
3. Zielona infrastruktura i cloud computing
Wiodący dostawcy chmurowi — Google Cloud, Microsoft Azure i AWS — oferują dziś przejrzyste dane o emisjach instancji i coraz częściej korzystają z odnawialnych źródeł energii.
Wskazówka: wybieraj regiony z niższym śladem węglowym (np. „Google Finland – Carbon-Free Energy 90%+”) i wykorzystuj narzędzia typu Cloud Carbon Footprint.
4. Projektowanie usług z myślą o długowieczności
Projektowanie UX i architektury usług z myślą o minimalnym zużyciu zasobów staje się nową praktyką.
Przykład: Netflix optymalizując rekomendacje na stronie głównej, zredukował średnią liczbę kliknięć i transfer danych, obniżając obciążenie swoich serwerów.
5. Edukacja i mikroformaty rozwojowe dla zespołów IT
Największą zmianę przynosi codzienna świadomość. Organizacje mogą wprowadzać:
- „zielone retrospektywy” projektowe (analiza zużycia zasobów),
- „green coding challenge” — konkursy optymalizacyjne,
- szkolenia z podstaw eko-programowania jako część onboardingu.
Jak wdrożyć digital sustainability w organizacji IT?
- Mierz i audytuj – rozpocznij od analizy zużycia energii przez swoje systemy (np. przy użyciu Scaphandre, Sefaria, Cloud Carbon Footprint).
- Dodaj kryteria zrównoważonego rozwoju do backlogu – np. ocena wpływu na zasoby lub ślad węglowy dla każdego nowego komponentu.
- Włącz zespoły produktowe i devopsowe w proces projektowania zrównoważonych usług.
- Komunikuj działania ESG – zarówno w strategii marketingowej, jak i w employer brandingu. To argument coraz częściej podnoszony przez kandydatów i klientów.
Podsumowanie
Zrównoważony rozwój w IT to nie jednorazowa kampania, ale nowa praktyka technologiczna. Firmy, które już dziś uczynią digital sustainability częścią swojej strategii, nie tylko zmniejszą swój ślad węglowy, ale też zyskają realną przewagę w oczach klientów, regulatorów i specjalistów poszukujących pracy w firmach odpowiedzialnych społecznie.
Zrównoważone IT to nie „nice to have”. To przyszłość, która właśnie się zaczyna.